Een efficiënt WOZ-proces door artificiële intelligentie

Belastingsamenwerking West-Brabant heft waterschaps- en gemeentelijke belastingen voor twaalf gemeenten en één waterschap. Dat betekent uiteraard het versturen van de bekende belastingaanslagen, maar ook het behandelen van bezwaar- en beroepsschriften. In 2022 zag Ab van Poppel, WOZ-taxateur bij de belastingsamenwerking, hoe het aantal WOZ-bezwaren via ‘no cure, no pay’-bureaus omhoog schoot.

Belastingsamenwerking West-Brabant verzorgt voor burgers en opdrachtgevers op een dienstverlenende, betrouwbare en transparante manier de heffing en inning van waterschaps- en gemeentelijke belastingen en de uitvoering van de Wet WOZ. Dit doet BWB voor twaalf gemeenten en één waterschap, die zelf hun beleid, tarieven en verordeningen bepalen.

No cure, no pay

Zoals de naam al doet vermoeden, betalen gemeenten deze bureaus alleen als hun ingediende bezwaar gegrond wordt verklaard. Wijst de gemeente het bezwaar af, dan kost de procedure de woningbezitter niets. Gemeenten daarentegen zijn veel tijd en geld kwijt aan het afhandelen van al die WOZ-bezwaren , ongeacht wat de uitkomst is. Landelijk gaat het om een totale kostenpost van geschat 15 miljoen euro, een rekening die uiteindelijk toch bij de belastingbetaler wordt neergelegd.

Slimme helper: Waarderen AI module

Ab beschrijft de uitdagingen waarmee hij te maken kreeg: “We namen in die periode wel medewerkers aan, maar het was moeilijk om ook extra te werven. Bovendien moest al het werk binnen een bepaalde begroting passen.

”Vanuit xxllnc Belastingen werken we al langer samen met Ab en zijn organisatie. Toen we van zijn vraagstuk hoorden, stelden we voor de kracht van artificiële intelligentie (AI) in te zetten. Binnen xxllnc Waarderen is namelijk de optionele module ‘Waarderen AI’ beschikbaar. Die bepaalt de waarde van een woning op basis van AI en machine learning (ML), uitgaande van tal van data en onderliggende fysieke objectgegevens en locatiekenmerken.

Hoe dat werkt? Waarderen AI kijkt naar grote aantallen verkochte objecten, waarbij tal van kenmerken worden meegenomen die van invloed zijn op de hoogte van de transactieprijs, zoals:

• gebruiksoppervlakte
• onderhoudstoestand
• aanwezigheid van een garage of andere bijgebouwen
• ouderdom van de woning
• ligging bij een treinstation
• hoger onderwijs of basisonderwijs al dan niet in de buurt
• moment van verkoop

Menselijke maat onmisbaar

Door al deze factoren te relateren aan de transactieprijzen van verkochte woningen, komt Waarderen AI met behulp van de modernste technieken met een schatting van de waarde – en die zit bijna altijd in de goede richting. De mate van waarschijnlijkheid van de gegenereerde waardering wordt ook nog eens aangegeven door middel van een kleurcodering. Toch blijft de inzet van de mens onmisbaar. Terwijl de AI een handige geobjectiveerde schatting maakt, zijn het de taxateurs van de belastingsamenwerking die ook factoren zoals het sentiment in de markt meenemen.

“Onze taxaties zijn altijd wat voorzichtiger dan die van de AI,” licht Ab toe. “We nemen nooit rücksichtslos de schatting van de tool over. Er is altijd sprake van de menselijke maat. Zitten de schattingen van mens en machine dicht bij elkaar in de buurt, dan is de kans groot dat het bezwaar ongegrond is. Wijkt het heel erg af, dan duikt de medewerker dieper de cijfers in en is de kans op een gegrond bezwaar groter.”

Dossiers sneller op orde

Inmiddels zijn de bezwaren tegen de WOZ-waarde van 2023 binnen bij de belastingsamenwerking. “Een historisch hoog aantal van 20.000,” zegt Ab. Zijn team wordt weliswaar ondersteund door de AI-module, maar dat is slechts één van de tools om de ontwikkelingen bij te kunnen benen.

Zo zet de WOZ-taxateur ook onze applicatie Woz-communicatie.nl in. “Daarmee vragen we foto’s en andere informatie op bij de inwoner, zodat het dossier sneller op orde is en dus eerder opgepakt kan worden.” Doordat de app naadloos is geïntegreerd met xxllnc Waarderen, kan een medewerker alle wijzigingen gemakkelijk en geautomatiseerd doorvoeren.

De inzet van AI en robotisering bespaart gemeenten veel geld, omdat een snelle afhandeling van de bezwaren veel juridisch geharrewar en dus ook kosten voorkomt. “Daarbij blijven we zoeken hoe we repeterend werk kunnen versnellen, zodat juist mensen die gericht bezwaar maken een gericht antwoord krijgen. Opdat hun bezwaren niet bij de ‘no cure, no pay’-bureaus terechtkomen.”

Voor dit succesverhaal is Ab van Poppel, WOZ-taxateur bij de Belastingsamenwerking West-Brabant, geïnterviewd.